जिल्ला आयूर्वेद स्वास्थ्य केन्द्र तनहुँद्धारा ट्राफिक प्रहरीलाई नस्य तथा जलनेती योगिक क्रिया सम्बन्धि प्रशक्षिण
दमौली, ०५ चैत ।
तनहुँमा कार्यरत ट्राफिक प्रहरीको स्वास्थ्य सुरक्षाको लागि जिल्ला आयूर्वेद स्वास्थ्य केन्द्र तनहुँद्धारा नस्य तथा जलनेती सम्बन्धि तालिम प्रदान गरिएको छ ।
जिल्ला आयूर्वेद स्वास्थ्य केन्द्र तनहुँले तालिम प्रदान गरेको हो । सोमबारबाट सुरु भएको दुई दिने तालिमा ३६ जनालाई सहभागी गराइने भएको छ । सोमबार १८ र मंगलबार १८ गरी ३६ जनालाइ सहभागी हुने भएका हुन् ।
तालिमको प्रमुख जिल्ला अधिकारी जनार्दन गौतमले उद्घाटन गरेका थिए । सो अवसरमा गौतमले धुँवा र धुलो हुने सडक अहोरात्र खटिनु पर्दा ट्राफिकको स्वास्थ्यमा असर पर्ने भएकोले यस्ता तालिम सञ्चालन गर्नु राम्रो कार्य भएको बताए । कार्यक्रममा जिल्ला प्रहरी कार्यालय तनहुँका प्रमुख अपिलराज बोहोरा, दमौली अस्पतालका प्रमुख डा. परिवर्तन बराल, जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यालय तनहुँका प्रमुख सन्तोष पौडेल, लगायतले मन्तव्य राखेका थिए । तालिम जिल्ला आयूर्वेद स्वास्थ्य केन्द्रका प्रमुख डा.नारायण श्रेष्ठले प्रशिक्षण दिए ।
तालिममा सहभागीलाई नस्य र जलनेती क्रिया अभ्यास गरिएको थियो । नसर्ने रोग र जीवनशैलीबारे जानकारी, योग र ध्यान एवम् ब्यायामको अन्तर र जीवनमा व्ययामको महत्व, नस्य जलनेती कृया प्राणायाम र वायु प्रदुषणजन्य रोगमा आयुर्वेदको भुमिकाका जानकारी गराइएको केन्द्रका शम्भु चापागाईले बताए । कार्यक्रममा सहभागी प्रहरीको स्वास्थ्य परामर्श, रक्तचाप, तौल र रगतमा चिनीको मात्रा जाँच तथा औषधि बितरण गरिएको थियो ।
के हो जलनेती
जलनेती एक प्राचीन र प्राकृतिक योगिक क्रिया हो । जसरी दाँत माझेर दाँतको सरसफाइ गरिन्छ, जलनेतीको अभ्यासले नाकको सरसफाइ हुन्छ ।
नाक सफा गर्ने यस प्रक्रियामा नाकबाट फोहोर हटाउन नाक नुन पानीले धोइन्छ । यसले पिनासबाट छुटकारा पाउन पनि मद्दत गर्नुका साथै नाकमा फोहोर जम्न दिंदैन र जम्मा भएका कीटाणु पनि निकाल्छ । कुनै पनि योगाभ्यास गर्न राम्रोसँग सास लिन सहज बनाउन जलनेतीले मद्दत गर्छ ।
जलनेती विधि
–जलनेती योग गर्न नेती भाँडाको आवश्यकता पर्छ । जलनेती गर्ने भाँडा बजारमा पाइन्छन् । जुन नाकमा ठीकसँग सेट हुनुपर्छ ।
अब नेती भाँडोमा एक लिटर मनतातो पानी लिने र यसमा एक चम्चा नुन हाल्नुपर्छ । जलनेती गर्न दुई खुट्टाको बीचमा अलिकति दूरी राखेर बस्नुपर्छ ।
–टाउको अलि तल झुकाउने र मुखबाट सास फेर्न सुरु गर्ने, ताकि एउटा नाकबाट हालेको पानी अर्को नाकको प्वालबाट आउन सहज होस् ।
–कम्मरबाट अलिकति झुकेर पनि जलनेती योग गर्न सकिन्छ ।
–अब पानीले भरिएको नेती भाँडो लिनुहोस् र यसलाई आफ्नो दाहिने नाकको प्वालमा राखेर र बिस्तारै पानी खन्याउनुपर्छ ।
–अब फेरि देब्रे नाकको प्वालमा नेती भाँडोमा पानी हालेर दाहिने नाकको प्वालबाट पानी बिस्तारै हाल्नुपर्छ ।
जलनेती दिनको कुनै पनि समयमा गर्न सकिन्छ तर बिहानको समयमा गर्नु उपयुक्त हुन्छ । जलनेती साताको एकपटक गर्नु उपयुक्त हुन्छ । यदि कसैलाई रुघाखोकी लागेको छ भने यो दिनमा दुईदेखि तीनपटक गर्दा फाइदाजनक हुन्छ ।
यो अभ्यास पहिलोपटक गर्दा योग प्रशिक्षकको निगरानीमा मात्र गर्नुपर्छ । नाक, कान र घाँटीको शल्यक्रिया गरेका, ढाड दुख्ने समस्या भएका र गर्भवती महिलाले बाहेक सबैले यो अभ्यास गर्न सक्छन् ।
फाइदा
–जलनेती गर्दा नाकभित्रको झिल्लीमा रगतको प्रवाह बढ्छ । यो नाकसम्बन्धी समस्याको लागि एक प्रभावकारी उपचार हो ।
–नुन पानीले नाक पनि सफा हुने हुँदा पिनास, रुघा र चिसो र प्रदूषणबाट बच्न सकिन्छ । यसले नाक वरपर कीटाणु बढ्न दिंदन ।
–अनिद्राबाट पीडित व्यक्तिले नियमित रूपमा यसको अभ्यास गरेमा निन्द्रा लगाउन मद्दत गर्छ ।
–माइग्रेन भएकाहरुले यो अभ्यास गर्दा टाउको दुख्ने समस्या कम हुन्छ ।
–आँखासम्बन्धी समस्या जस्तै आँखा दुख्ने, आँखाको ज्योति गुम्ने उपचार यसमा गरिन्छ ।
–कानको रोग, सुन्ने समस्या र कानबाट पानी बग्ने रोगको उपचारमा यो लाभदायक हुन्छ ।
9